درک زمان یکی از سوالات بزرگ سرگشاده و قابل بحثی از فیزیک بوده که فیلسوف های سرتاسر تاریخ را متحیر ساخته است. زمان چیست؟ چرا به نظر میرسد که زمان دارای جهت است؟ این مفهوم به عنوان “بردار زمان” تعریف می گردد که برای این امر استفاده می شود که نشان دهد زمان بدون قرینه است با اینکه اغلب قوانین جهان کاملاً منظم و متقارن هستند. یک تعبیر بالاقوه ای برای این موضوع هم اکنون پیش رو گذاشته شده است. فیزیکدان سین کارول (Sean Carroll) از کالتک (CalTech) و کیهان شناس آلان گوت (Alan Guth) از دانشگاه MIT یک شبیه سازی ای را ایجاد نمودند که این شبیه سازی نشان می دهد که بردارهای زمان می توانند از یک سیستمی از معادلات کاملاً متقارن بطور طبیعی به وجود بیایند.
این بردار زمانی از مشاهده و پی بردن به این موضوع به نظر می آید که عملاً زمان در مقابل و پیش روی ما عبور کرده و جهت و راستای آن نیز با افزایش آنتروپی در جهان ثابت می ماند. آنتروپی معیاری از بی نظمی و آشفتگی در جهان می باشد؛ یک تخم مرغ سالم نسبت به نوع شکسته آن آنتروپی کمتری دارد، و اگر ما یک تخم مرغ شکسته را ببینیم، میدانیم که تا زمانیکه آن سالم و نشکسته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. تجربه مان به ما میگوید که تخم های شکسته شده به حالت قبل باز نمی گردند و همچنین اینکه اگر حبه های یخ ذوب شوند و نیز مرتب نمودن یک اتاق در مقایسه با نامرتب کردن آن به مراتب، انرژی بیشتری مورد نیاز می باشد. با توجه به اینکه اقدام و فعالیت کارول و گوت هنوز منتشر نگردیده است، لیکن آنها آن را در مجله New Scientist به تفصیل مورد بحث قرار می دهند. شبیه سازی آنها شامل تعداد زیادی از ذراتی است که تحت گرانش بر هم تأثیر گذاشته و در جهات تصادفی نیز حرکت کرده و برخی از این ذرات نیز به طور طبیعی در یک توده انباشته می شوند؛ فضایی با آنتروپی پایین و سپس در یک جهت زمانی خاصی از یکدیگر جدا شده و سپس گسترش می یابند. این امر به طرز شگفت انگیزی در تمامی سیستم منعکس می گردد و آنتروپی آن نیز همچنان افزایش می یابد که این موضوع نشان می دهد که هر دو جهت زمان راه حلی عملی و دوام پذیر هستند.
این نخستین باری نیست که چیزی شبیه به این مورد نشان داده شده است. در سال ۲۰۱۴، یک گروه بین المللی از فیزیکدانان، مدل ساده ای را توسعه دادند که این مدل نشان می دهد، شما می توانید قوانین منظم و همزمانی از فیزیک را به همراه تنها یک بردار مشهودی از زمان داشته باشید. یافته های آن فیزیکدانان در مجله Physical Review Letters منتشر گردیده است و آنها خاطر نشان شدند که یک برداری از زمان موجود بوده و لیکن از دید این ذره در سیستم؛ برای یک ناظر بیرونی، جهت خاصی در زمان وجود ندارد. چنین چیزی که دانشمندان آن را به اطلاع رسانده اند، هنگامیکه تنها یک بار پژوهش مورد نظر انتشار یابد، قطعاً به گرمی مورد بحث قرار خواهد گرفت. این مدل ایده های جذاب و خیره کننده ای را پیشنهاد می کند، لیکن ما را به جواب این پرسش که زمان چیست نزدیکتر نمی کند. به هر حال هر چیزی که باشد، سوالات ما را درباره طبیعت و پیچیدگی اش افزایش می دهد. در چنین وضعیتی من با تعبیر و توضیح داگلاس آدامز (Douglas Adams) موافق هستم : “زمان یک خیال باطل است، وقت ناهار به طور مضاعف این چنین است”.
منبع : iflscience
وحید منجزی
فارغ التحصیل رشتۀ مهندسی برق قدرت و مؤسس وب سایت علمی – تخصصی مهندسیسرا هستم. از جمله فعالیتهای بنده مطالعات، برآورد بار و طراحی شبکههای توزیع برق بوده و به برنامهنویسی به زبانهای CSS، HTML، MATLAB و …، ترجمۀ متون و مقالات علمی-تخصصی، مطالعات و پژوهش در حوزۀ مهندسی برق قدرت و انرژیهای تجدیدپذیر هم علاقهمندم.